Siedem ptaków z lubelskiego Polesia otrzymało nadajniki, które ułatwiają poznanie ich zwyczajów.
Dlaczego Roskoszna?
Ptak wykluł się w kwietniu 2023 r. na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim (woj. lubelskie). Kilkadziesiąt km dalej, na terenie Chełmskiego Parku Krajobrazowego, znajduje się rezerwat przyrody „Roskosz” – torfowiska te są ważnym miejscem dla żurawi. Ptak, który otrzymał nadajnik, jest prawdopodobnie samicą, stąd żeńska forma imienia.
→ Roskoszna ma dużo szczęścia. Kilkanaście godzin po tym, jak przebiła dziobem skorupkę jajka, gniazdo zaatakował lis. Drugi, młodszy pisklak został pożarty przez drapieżnika.☹ Samiczka przeżyła. W wakacje doskonaliła się w lataniu na terenach Poleskiego Parku Narodowego. 1 października 2023 r. razem ze swoim stadem wyruszyła w podróż na południe.
- Ptaki zahaczyły o Bieszczady, leciały nad Ukrainą i dotarły na Węgry. Przez 10 godzin w linii prostej pokonały 415 km!
- Następnego dnia żurawie zrobiły 55-km „pętelkę” i wylądowały 15 km od miejsca pierwszego postoju – w środku Parku Narodowego Hortobagy. Bardzo im się tam podobało, bo przez prawie dwa miesiące poruszały się tylko w tamtych okolicach.
- Pod koniec listopada żurawie znów były w drodze. Minęły Serbię, Bośnię i Hercegowinę, Chorwację. Wznosiły się coraz wyżej, by pokonać Morze Adriatyckie na wysokości 1000 m n.p.m.
- Potem już tylko Morze Śródziemne i 27 listopada dotarły do zbiornika wodnego w okolicach Tunisu w Tunezji.
Roskoszna to pierwszy z monitorowanych lubelskich żurawi, który dotarł do Afryki. Pokonała ponad 2 tys. km, osiągając maksymalną prędkość 70km/godz. Zimę spędziła w Algierii.
Kiedy wróci do Polski? Sprawdźcie na stronie: lubelskie-zurawie.pl.
Żurawie to największe polskie ptaki…
Rekordziści mają 125 cm wysokości, 6 kg wagi i 240 cm rozpiętość skrzydeł.
Na miejsca lęgowe wracają od lutego.
Ich toki przypominają dworskie tańce. Ptaki podskakują, biegną ku sobie lub kłaniają się z rozpostartymi skrzydłami. Pary są sobie wierne przez całe życie.
Gniazdo ma formę kopca ze zbieraniny roślin o średnicy ok. 80 cm. Znajduje się na ziemi i zwykle otoczone jest wodą, która ma chronić je przed drapieżnikami (np. olsy, torfowiska, zalewane łąki i pastwiska). W kwietniu samica znosi najczęściej dwa jaja. Rodzice wysiadują je na zmianę przez 30 dni. Potem „dzielą się” dziećmi – każdy dorosły ptak zajmuje się jednym młodym. Przez kolejne dwa miesiące zbierają dla niego ślimaki, owady i robaki. Młode opuszczają gniazdo, ale w pełni dojrzałe są dopiero po 5–6 latach.
W sierpniu zaczynają zbierać się w duże grupy (nawet kilkanaście tys. ptaków) przed odlotem. Ich wielkość zależy od dostępności pożywienia i miejsc noclegowych. Zimują na południu Europy (Hiszpania, Portugalia), w Afryce i Azji, ale coraz częściej skracają wędrówkę (północno-wschodnia Francja, Niemcy, a od niedawna nawet zachodnia Polska – Ziemia Lubuska, Pomorze Zachodnie, Dolny Śląsk). Dzięki krótszej trasie mają więcej energii, wracają przed innymi i mogą zająć najlepsze miejsca na lęgowiskach.
W Polsce żurawie objęte ścisłą ochroną gatunkową!
Nasz kraj jest kluczowym obszarem w okresie wędrówek żurawi. Zatrzymuje się tutaj co najmniej 100 tys. ptaków, czyli ok. 20 proc. populacji europejskiej. Wzrasta także liczba lęgów. Niestety, długotrwałe susze i celowe niszczenie terenów podmokłych pozbawia żurawie odpowiednich miejsc do życia. W północno-wschodniej Polsce ptaki zasiedlają zalewiska bobrowe.
***
- Żuraw jest gatunkiem parasolowym – jego ochrona zapewnia odpowiednia warunki do życia także innym, współwystępującym organizmom. Dlatego dbając o siedliska żurawia, chronimy cały ekosystem terenów podmokłych.
- Żuraw jest symbolem Poleskiego Parku Narodowego.
- Donośny głos żurawi, przypominający trąbkę, nazywany jest klangorem. Podczas przelotów słychać go w promieniu wielu kilometrów.
Zapraszamy do czytania i prenumeraty Victora Juniora!
Zdjęcie wprowadzające: fot. Ondrej Prosicky/Shutterstock.com