Krokodyle w Polsce? Podobno był jeden na Podkarpaciu…

Przygotujcie razem z nami prezentację do szkoły na przyrodę lub biologię!

Czy Nil płynie w Polsce?
Tak. Ciek ma ok. 13 km długości i nieco ponad 2 m szerokości. Znaleźć go można w pobliżu Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej. Dalej polski Nil łączy się ze Świerczówką i wspólnie tworzą Przyrwę. Rzeka ta uchodzi do Łęgu, prawostronnego dopływu Wisły.
Za fantazyjną nazwę cieku wodnego w województwie podkarpackim odpowiada Kazimierz Skowroński (1907–1974). Historyk chciał uatrakcyjnić swoje rodzinne, ale nikomu nieznane powiatowe miasteczko – Kolbuszową. Dlatego strumyk, zwany potocznie Trześnią, został Nilem. Konieczne były też krokodyle.

Tu z pomocą przyszła legenda… 

Magnat Paweł Sanguszko (1680–1750), właściciel dóbr kolbuszowskich miał przywieźć jednego gada z podróży do Egiptu. Umieścił go w swoim pałacowym zwierzyńcu. Podobno egzotyczny gość uciekł z oranżerii i zamieszkał w pobliskiej wodzie. Jeśli go nie złapano, to cieszył się wolnością zaledwie do zimy. Tylko aligatory amerykański i chiński znoszą chłody półkuli północnej. Pozostałe zamieszkują tropiki.

Rzeźba krokodyla stoi na rynku w Kolbuszowej od 2012 r. W ostatnich latach pojawiły się też figurki krokodylków, ustawione w różnych częściach miasta.

Czy określeń krokodyl i aligator można używać zamiennie?
Do rzędu krokodyli zalicza się:
• aligatory,
• gawiale
i krokodyle właściwe.
Zatem każdy aligator jest krokodylem, natomiast nie każdy krokodyl – aligatorem. Jak je rozróżnić? Po zębach. U krokodyla zawsze wystają na zewnątrz – nawet gdy gad ma zamkniętą paszczę. Aligatory potrafią schować swoje kły.

Krokodyle to gady, choć ich najbliższymi krewnymi są… ptaki
Razem z dinozaurami uznawane były za trójkę gadów naczelnych, archozaurów. Trudno to sobie wyobrazić? Deinozuch, żyjący 80 mln lat temu, miał nawet 15 m długości. Jego nazwa pochodzi od starogreckich słów oznaczających „strasznego krokodyla”. Polował na wielkie zwierzęta lądowe, w tym dinozaury.

Obecnie rekord należy do krokodyla różańcowego, który osiąga ponad 6 m długości…
• To jednocześnie największy gad i drapieżnik na świecie.
• Atakuje także ludzi. Poluje z zaskoczenia. Zwykle nad wodą wystają tylko jego oczy i nozdrza. 

Osiem gatunków jest w stanie upolować człowieka. Za największą liczbę ataków odpowiadają krokodyle nilowe. Najczęściej dochodzi do nich w czasie sezonu rozrodczego lub gdy zwierzęta opiekują się świeżo wyklutymi młodymi.

Zęby krokodyli – średnio jest ich 80 – odrastają 50 razy w ciągu trwającego nawet 70 lat życia zwierzęcia!

Ich zadaniem jest jedynie przytrzymanie zdobyczy lub rozerwanie jej na kawałki. Drapieżnik zaciska szczęki i obraca się wokół własnej osi, aż ukręci kawałek nadający się do połknięcia (nie żują).

Krokodyle:
• zasiedlają zazwyczaj brzegi rzek i jezior, porośnięte przez wilgotny las równikowy oraz namorzyny;
• na lądzie wygrzewają się, gniazdują i kryją przed upałami;
• nie mają zbyt wielu naturalnych wrogów – pokonać zdoła je najwyżej jaguar; może się tez zdarzyć, że słoń zadepcze gada w obronie własnej; dopiero ludzie z bronią palną zdziesiątkowali populację wielkich drapieżników. Obecnie wszystkie krokodyle są chronione.

W każdym wydaniu Victora Juniora piszemy o zwierzętach! Zapraszamy do czytania i prenumeraty!

Zdjęcie krokodyla: fot. Roberto Dani/Shutterstock.com