Pomaga, ale czy może zaszkodzić? Jak to jest ze sztuczną inteligencją?

Któregoś letniego popołudnia Filip był u Marcina. Najpierw grali, a potem gadali o różnych rzeczach, ale temat w końcu zszedł na sztuczną inteligencję.

Marcin był przekonany, że AI to pomoc, ale też w pewnym sensie zagrożenie dla ludzi. Tłumaczył Filipowi, że przecież już dziś roboty pomagają w skomplikowanych operacjach chirurgicznych. Przekonywał, że niektóre zawody znikną albo zaczną je wykonywać roboty, a ludzie nie będą już do nich potrzebni.

Filip nigdy wcześniej o tym nie myślał w ten sposób. Był wdzięczny za ChatGPT. Żartem mówił nawet, że to jego najbliższy przyjaciel… Bez pomocy czatu nie napisałby na ostatnią chwilę streszczenia z polskiego (polonistka i tak się zorientowała, i napisała mu na pracy uwagę: „Pisz samodzielnie”). Chat wytłumaczył mu też temat z matematyki, na którym go nie było… Ale że sztuczna inteligencja to też zagrożenie? Nigdy nie widział tego w ten sposób!

– Ludzie zawsze będą potrzebni – powiedział, ale mina Marcina jasno dała mu do zrozumienia, że nie był zbyt przekonujący.

Skąd wzięła się AI?

Wbrew pozorom pojęcie sztucznej inteligencji (Artificial Intelligence – AI) nie jest nowe. Po raz pierwszy użyto go w latach 50. XX wieku, kiedy to naukowcy z całego świata zastanawiali się na konferencji w Dartmouth, czy maszyny mogą myśleć. Przyspieszenie pracy nad nią nastąpiło jednak dopiero po roku 2010 dzięki wykorzystaniu uczenia maszynowego i sieci neuronowych naśladujących aktywność ludzkiego mózgu.

Do czego dziś wykorzystuje się AI?

Sztuczna inteligencja znajduje zastosowanie w prawie każdej dziedzinie życia.

• Wiele osób wykorzystuje chaty oparte na algorytmach AI do wyszukiwania danych – zastąpiły tym samym tradycyjne wyszukiwarki.

• Dzięki AI możliwe jest automatyczne tłumaczenie w czasie rzeczywistym.
• W nowoczesnych modelach samochodów wykorzystywane są systemy wspomagania kierownicy i tzw. autonomiczne systemy kierowania (pojazdy wyposażone w takie systemy mogą poruszać się same, bez kierowcy).

Bardzo szeroko AI stosuje się w usługach.

• Chatboty zastąpiły wielu konsultantów. Odpowiadają na pytania klientów sklepów, linii lotniczych czy innych firm świadczących usługi.
• Sztuczna inteligencja wykorzystywana jest do analizy zdjęć rentgenowskich i rezonansu magnetycznego.
• Roboty prowadzą także (ale wciąż pod okiem lekarzy – ludzi!) operacje i zabiegi chirurgiczne.

Wydawać by się mogło, że AI jest obecne w każdej dziedzinie życia i obawy Marcina są całkiem uzasadnione…

Czy naprawdę będzie tak, że wszystkie zawody znikną, uczenie się nie ma sensu, bo i tak każdego zastąpi AI?

Nie.

Naukowcy zdecydowanie uspokajają, że w większości zawodów człowiek nadal będzie elementem niezbędnym. Pojawią się również nowe, nieznane jeszcze dziś profesje, np. związane z uczeniem nowych treści sztucznej inteligencji.

Dlaczego AI prawdopodobnie nigdy nie zastąpi człowieka?

CHOĆ SPECJALIŚCI ROBIĄ, CO MOGĄ, ABY JAK NAJWIĘCEJ NAUCZYĆ AI, JEDNEGO ZROBIĆ NIE MOGĄ. WYPOSAŻYĆ CHATBOTÓW W EMOCJE I UCZUCIA. A te są niezbędne do prawdziwego kontaktu z człowiekiem.

• Chatbot poprawnie, a czasem lepiej niż człowiek, zinterpretuje zdjęcie rentgenowskie, ale nie będzie miał umiejętności, by w taki sposób porozmawiać z pacjentem, by ten czuł się zaopiekowany.
• Chatbot pomoże w nauce języka obcego, ale nie będzie potrafił rozpoznać emocji ucznia, czy takiego prostego faktu, że w tej chwili jest on tak zmęczony, że zamiast omawiać Present Perfect lepiej będzie, jeśli przez 10 minut posłucha muzyki.

Tych umiejętności sztuczna inteligencja nie ma i długo jeszcze (nigdy?) mieć nie będzie.

Wielu specjalistów, szczególnie zajmujących się sztuką, podkreśla, że AI nie jest tak naprawdę kreatywna. Potrafi wygenerować treści, np. wizualne, ale zawsze robi to na podstawie tego, co człowiek już kiedyś stworzył i umieścił w Internecie. Sama z siebie nic nie wymyśli! Generowane przez nią utwory bywają sztampowe do tego stopnia, że nawet trochę się tym interesujący użytkownik z łatwością rozpozna np. plakat stworzony przez AI.

Cały artykuł w numerze 8/2025 Victora Juniora! 

Zapraszamy do czytania! 

Zdjęcie: fot. Anton Vierietin/Shutterstock.com